اینجا آستان وفاست؛ بارگاه قمر بنی هاشم

اگر کربلا، دانشگاه عشق است، حرم عباس (ع) دانشکده وفاست. اینجا تنها یک حرم نیست، یک سوگندنامه است. سوگندنامه‌ای که بر پیشانی تاریخ، با خون امضا شده است

با من قدم بگذارید به حریمی که هر ذره از آن، درس ایثار و برادری می‌دهد.

راز و رمزهای حرم که شاید ندانید

علمدار بی‌علم: در داخل ضریح مطهر، یک ستون نقرهای وجود دارد که بر روی محل شهادت حضرت عباس (ع) قرار گرفته است. جالب است بدانید که برخللاف تصور بسیاری، ایشان در لحظه شهادت، پرچم (علم) در دست نداشتند، چون هر دو دستشان قطع شده بود. این ستون، نماد همان قامت رشیدی است که تا آخرین نفس ایستاد.

توضیح تاریخی: بر اساس روایات معتبر مانند «منتهی الآمال» و «نفس المهموم»، حضرت عباس (ع) در حین رفتن به سمت رود فرات برای آوردن آب، مورد حمله قرار گرفتند و پس از نبردی نابرابر، که طی آن هر دو دستشان قطع شد، به شهادت رسیدند.

دست‌های نقرهای، نماد فداکاری: در سرتاسر حرم، نماد دو دست قطع شده را می‌بینید. این نماد، تنها اشاره به قطع دست‌های عباس (ع) نیست؛ بلکه نماد «بذل کردن» است. او دست‌هایش را داد تا تشنگی برادرش باقی نماند. این معماری نمادین، به زیباترین شکل، فلسفه وجودی قمر بنی‌هاشم را روایت می‌کند.

تحلیل هنری: معماران با استفاده از این نماد در کاشی‌کاری‌ها، گچ‌بری‌ها و حتی دستگیره‌های درها، یک «زیست‌جهان نمادین» خلق کرده‌اند که بازدیدکننده را مستقیماً با اصل واقعه و مفهوم فداکاری مرتبط می‌سازد.

قبری که همیشه نورانی بود: پس از شهادت حضرت عباس (ع)، قبر ایشان همواره توسط شیعیان و دوستان اهل بیت شناخته شده و زیارت می‌شد. حتی در دوران خلفای عباسی که زیارت قبر امام حسین (ع) ممنوع بود، مردم به بهانه‌های دیگر به سوی قبر عباس (ع) می‌رفتند. این حرم نیز مانند حرم برادرش، بارها مورد تخریب و بی‌حرمتی قرار گرفت، اما هر بار باشکوه‌تر از قبل بازسازی شد.

توضیح تاریخی: اولین بنای مشخص بر روی قبر حضرت عباس (ع) در قرن چهارم هجری ساخته شد. در حمله وهابیون در سال ۱۲۱۶ ه.ق، این حرم نیز به شدت آسیب دید. بنای فعلی با گنبد طلایی و ایوان‌های بلند، حاصل بازسازی‌های دوره قاجار و توسعه‌های اخیر است.

یک دعای خاص برای برآورده شدن حاجات از زبان عباس (ع)

از حضرتش بخواهید تا شفیع شما نزد خداوند و برادرش امام حسین (ع) باشد. می‌توانید این دعای کوتاه را بخوانید:

«يَا أَبَا الْفَضْلِ يَا الْعَبَّاسَ، اشْفَعْ لَدَى أَخِيكَ وَ سَيِّدِكَ الْحُسَيْنِ، فِي حَاجَتِي هَذِهِ»

«ای ابوالفضل! ای عباس! نزد برادرت و آقایت حسین، برای این حاجتم شفاعت کن.»

این دعا را با یادآوری وفاداری بی‌قید و شرط او بخوانید و مطمئن باشید که شفاعتش رد نمی‌شود.

افزوده‌های علمی و تاریخی

موقعیت جغرافیایی و معماری: حرم حضرت عباس (ع) در فاصله تقریبی ۳۷۸ متری شمال شرق حرم امام حسین (ع) قرار دارد. این مسیر، همان مسیر تاریخی رفتن ایشان به سمت رود فرات است. گنبد حرم از نوع «گنبد پیازی» است و با ۱۱۸۲۴ صفحه طلای ناب پوشیده شده است. مناره‌های آن نیز هر کدام با ۶۶۶۶ صفحه طلا پوشش داده شده‌اند که نشان‌دهنده دقت و ظرافت در اعداد و نمادهاست.

نام‌های حرم: این حرم به نام‌های «حرم العباس»، «باب الحوائج» (دروازه برآورده شدن حاجات) و «روضه ابوالفضل العباس» نیز شناخته می‌شود.

ویژگی‌های منحصر به فرد صحن: صحن مطهر حضرت عباس (ع) دارای ۱۰ درب ورودی است و مساحت کل مجموعه به بیش از ۹۳۷۰ متر مربع می‌رسد. «قبه الأسنان» (گنبد دندان‌ها) نیز در این حرم قرار دارد که محلی است برای نگهداری دندان‌های شکسته زائران که به نیت شفا و تبرک در حرم گذاشته می‌شود؛ سنتی که ریشه در تاریخ دارد.

پایان متن؛ اما آغاز یک پیمان

زیارت عباس (ع)، تجدید پیمان با وفاست. شما هم می‌توانید از همین لحظه، یاور وفا باشید. کافیست یک «یا عباس» از صمیم قلب بگویید تا ندای وفایتان، از آسمان کربلا پاسخ داده شود.

چون عباس، وفا را معنا کرد…