اگر در جستجوی نشانه‌ای از وعده الهی هستید، اگر مشتاق دیدار حضرت ولی عصر(عج) می‌باشید، اینجا تنها یک مسجد نیست؛ یک میعادگاه است. میعادگاهی بین زمین و آسمان، بین منتظر و موعود.
این گزارش، سفری است به قلب معنویت شیعه، به مسجدی که با دستور خود حضرت مهدی(عج) بنا شد.
راز و رمزهای مسجد که شاید ندانید
ساخت به فرمان مستقیم: بنای مسجد جمکران نه توسط یک سلطان یا حاکم، بلکه در سال ۳۹۳ ه.ق با دستور مستقیم حضرت مهدی(عج) به «حسن بن مثله جمکرانی» بنا نهاده شد. این حکایت در کتاب معتبر «تاریخ قم» و منابع کهن دیگر ثبت شده است.
توضیح تاریخی: در این ملاقات روحانی، حضرت تأکید کردند که این زمین، زمین شریفی است و دستور دادند تا مردم به جای رفتن به «حصاره وادی» برای زیارت، به این مکان بیایند و نماز بخوانند.
نماز حضرت ولی عصر(عج): در دستورالعملی که خود حضرت به حسن بن مثله دادند، نماز ویژهای برای خواندن در این مسجد تعیین شد: «دو رکعت نماز؛ در هر رکعت بعد از حمد، هفت بار سوره توحید، و بعد از سلام نماز، هفتاد بار ذکر “تَقَبَّلَ اللَّهَّ عَمَلَنَا بِفَضْلِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ”».
تحلیل معنوی: این نماز، یک «عبادت نمادین» و نشان‌دهنده پیوند مستقیم معنوی زائر با امام زمان(عج) است. خواندن آن، نوعی تجدید بیعت و اعلام حضور در محضر ایشان محسوب می‌شود.
مکانی برای استجابت دعا: از دیرباز، گوشه‌کنار مسجد، به ویژه محوطه اطراف «چاه جمکران»، مملو از دخیل‌ها و پارچه‌های گره‌زده شده است. این عمل، سمبلی از گره‌گشایی و توسل مردم برای برآورده شدن حاجاتشان به پیشگاه صاحب الزمان(عج) است.
تحلیل مردمی: این سنت، بیانگر باور عمیق مردم به برکت وجودی این مکان و امکان ارتباط معنوی با حضرت در آنجا است. این چاه در گذشته منبع آب برای وضو و غسل زائران بود و امروزه به نمادی برای نذر و نیاز تبدیل شده است.
یک دعا و زیارت خاص برای مسجد جمکران
زیارت مخصوص امام زمان(عج) که در منابع معتبر آمده، در این مسجد بسیار توصیه شده است. اما می‌توانید با این دعای کوتاه، حضور قلب خود را بیشتر کنید:
«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ فِي بِلَادِهِ، اشْفَعْ لِي فِي جَمِيعِ حَوَائِجِي»
«سلام بر تو ای حجت خدا در زمینش، سلام بر تو ای باقی‌مانده خدا در سرزمین‌هایش. در تمام حاجاتم شفیع من باش.»
این زیارت را با خلوص نیت و حضور قلب بخوانید.
افزوده‌های علمی و تاریخی
موقعیت جغرافیایی و معماری: مسجد مقدس جمکران در ۶ کیلومتری شهر قم و در حاشیه روستای جمکران واقع شده است. بنای اولیه مسجد بسیار ساده بود، اما طی دهه‌های اخیر، به ویژه پس از انقلاب اسلامی، توسعه‌های چشمگیری یافته است. گنبد بزرگ و مناره‌های بلند آن که با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای تزئین شده، از دور نمایان است. صحن‌های وسیع و شبستان‌های بزرگ، گنجایش پذیرایی از ده‌ها هزار زائر را دارد.
اهمیت در منابع روایی: هرچند اصل ماجرای تأسیس مسجد در کتاب‌های معتبر حدیثی اولیه شیعه نیامده، اما گزارش آن در منابع متأخر و محلی معتبر مانند «تاریخ قم» حسن بن محمد قمی و نیز «بحارالانوار» علامه مجلسی نقل شده است. علما و مراجع بزرگوار، به احترام این روایت و شأن معنوی مسجد، همواره بر زیارت آن تأکید کرده‌اند.
ویژگی‌های منحصر به فرد: مسجد جمکران دارای مکان‌های خاصی مانند «مقصوره» (محل ملاقات حسن بن مثله با حضرت)، چاه اصلی و … است. شبهای چهارشنبه (به ویژه از غروب سه‌شنبه)، این مسجد میزبان عاشقان و منتظران بسیاری است که برای دعا و راز و نیاز گرد هم می‌آیند.
پایان متن؛ اما آغاز یک انتظار
جمکران، مقصد سفر نیست؛ آغاز یک حرکت است. حرکت به سوی خویشتن و پیوند با امام خویش. شما هم می‌توانید از همین لحظه، با نیتی پاک، درِ این میعادگاه را بزنید.
کافیست ندایی از دل برآورید: “یا مهدی، ادرکنی…